کنترل کننده های زمین شناسی و زمین شیمیایی شکل گیری منطقه ی برونزاد ذخایر مس پورفیری کرمان

کانسار های مس پورفیری کرمان از جمله میدوک، پرکام، درآلو و ایجو به لحاظ تقسیمات زمین شناسی ایران در کمربند ماگمایی ارومیه-دختر و به لحاظ تقسیمات زمین شناسی استان کرمان در کمربند دهج-ساردوئیه واقع شده-اند. به منظور بررسی کنترل کننده های زمین شناسی و زمین شیمیایی شکل گیری منطقه ی برونزاد این کانسارها از عوامل زمین شیمیایی محاسبات تغییر جرم و الگوی توزیع عناصر کمیاب استفاده شده است. و همچنین از مقاطع میکروسکوپی به منظور بررسی دگرسانی و کانه زایی منطقه ی برونزاد استفاده شده است. کانه زایی در همه ی این کانسار ها بصورت درونزاد و برونزاد رخ داده است. اما منطقه ی برونزاد فقط در کانسار میدوک توسعه یافته است. بررسی مقاطع میکروسکوپی از سنگ های میزبان کانه زایی در این کانسار ها نشان می دهد که پیریت و کالکوپیریت مهم ترین کانه های درونزاد و کالکوسیت و کولین مهم ترین کانه های برونزاد می باشند. همچنین بررسی مقاطع میکروسکوپی نشان می دهد گسترده ترین دگرسانی در محدوده ی کانه زایی برونزاد این کانسار ها دگرسانی فیلیک می-باشد. با توجه به نتایج بدست آمده از نسبت هایnb/y و ta/yb، سنگ های میزبان کانه زایی (اولیه و ثانویه) در همه ی این کانسار ها در محدوده ی گرانیت های همزمان با تصادم کمان های آتشفشانی مرتبط با فرورانش قرار می گیرند که نشان دهنده ی منشا مشترک و شرایط متفاوت کانه زایی است. بهنجار شدن عناصر نادر خاکی (rees) نسبت به کندریت در همه ی این کانسار ها غنی شدگی در عناصر نادر خاکی سبک (lrees) و تهی شدگی در عناصر نادر خاکی سنگین(hrees) را نشان می دهد که مشخصه ی محیط فرورانش است .الگوی rees در همه نمونه های مورد مطالعه مشابه است اما تنها تفاوت آن غنی شدگی بیشتر نمونه های برونزاد در rees است که نتیجه ی شرایط اکسیدی شدید طی فرآیند هوازدگی است. نسبت la/y مبین حاکم بودن شرایط اسیدی در منطقه ی برونزاد و شرایط قلیایی در منطقه ی درونزاد کانسار درآلو است. اما در کانسار های دیگر شرایط قلیایی را نشان می دهد. نسبتهای ,la/yb la/sm و gd/yb مبین تفریق کم rees طی فرآیند های دگرسانی و هوازدگی در محدودها ی مورد مطالعه است. محاسبه ی عامل غنی شدگی (ef) نسبت به عناصر al و ti نشان دهنده ی تهی شدگی (ef<1) در منطقه ی برونزاد همه ی این کانسار ها می باشد. این مطالعه تبادلات جرم طی تغییر منطقه بندی کانیایی را با استفاده از رفتار عناصر نامتحرک نشان می دهد. در این روش مقادیر تغییر جرم عناصر مختلف نسبت به یک عنصر که بیشترین ثبات شیمیایی را در محیط دارد استفاده شده است. لذا از عنصر al و ti به عنوان نشانگر های تغییر جرم استفاده شده است. بطور کلی درمحدوده ی مورد مطالعه در مناطق مختلف کانیایی تغییر جرم کمی رخ داده است. تغییرات عناصر اصلی و کمیاب در همه ی این کانسارها مشابه است و فقط تفاوت های جزئی نشان می دهد. سنگ های منطقه ی برونزاد این کانسار ها نسبت به al و ti تهی شدگی در mg, si, k و na و غنی شدگی در fe و ca را نشان می دهند. توزیع عناصر کمیاب بوسیله ی تهی شدگی در sr, ba و غنی شدگی در cu مشخص شده است. بطور کلی به نظر می رسد توزیع عناصر در محدوده ی مورد مطالعه بوسیله ph محیط و تغییر و تبدیل کانی شناسی ناشی از فرآیند های دگرسانی و هوازدگی کنترل می شود.